Richard Rorty 1931-2007

door | aug 12, 2011 | Geest, Kennen & weten

De Amerikaanse filosoof Richard Rorty maakte faam met zijn boek Philosophy and the Mirror of Nature (1979). Richard Rorty bestreed de Platoonse idee, dat de mens in het verwerven van kennis te beschouwen is als een spiegel die de werkelijkheid reflecteert. Plato meende, dat door tussenkomst van een begiftigde kenner (de mens) de (absolute) waarheid en werkelijkheid […]
Richard Rorty - Weerspiegeling
Inhoud Richard Rorty 1931-2007

De Amerikaanse filosoof Richard Rorty maakte faam met zijn boek Philosophy and the Mirror of Nature (1979). Richard Rorty bestreed de Platoonse idee, dat de mens in het verwerven van kennis te beschouwen is als een spiegel die de werkelijkheid reflecteert. Plato meende, dat door tussenkomst van een begiftigde kenner (de mens) de (absolute) waarheid en werkelijkheid (indirect) kenbaar is. In de latere filosofie worden de aanhangers van deze leer wel “idealisten” genoemd, naar de “ideeen” van Plato. Een “idee” is in deze opvatting een absolute sjabloon van de objecten in de werkelijkheid, die alleen indirect kenbaar is.

Richard Rorty was een leerling van John Dewey (1859-1952), die vond dat de mens niet in staat was tot kennis te komen van een absolute “waarheid”. Richard Rorty stond sceptisch ten aanzien van de mogelijkheid om van de filosofie door middel van taalkundige analyses een exacte wetenschap te maken. Filosofische problemen waren in zijn opvatting alleen die zaken, die door de logica oplosbaar zijn. Niet met logische en wetenschappelijke middelen oplosbare vraagstukken, bijvoorbeeld de zin van het menselijk bestaan, het wezen van de natuur en goddelijke eigenschappen van de ziel merkte hij aan als pseudo-filosofische problemen.

Hij vond de idee, dat waarheid en werkelijkheid in het menselijk denken gereflecteerd worden, niet werkbaar. De filosofie zo meende Rorty (in de geest van Hegel) is slechts een taalspel, waarmee de mens poogt de werkelijkheid uit te drukken. Waarheid is (net als het begrip “goed”) slechts een door de mens uitgedrukte conventie, maar staat niet in een toetsbare correlatie met de natuurwetenschappelijke werkelijkheid. Het is daarom volgens hem niet zinvol om te filosoferen over de werkelijkheid omdat die niet filosofisch te herleiden is. Hij was er meer voor om zich te verdiepen in de vraag, wat je met die werkelijkheid kon. Hij beschouwde zich daarom als een “pragmatist”, of  “antiplatonist”. Hij wilde niet beschouwd worden als “relativist”, maar was wel van mening dat het idee, dat de mens in staat was tot kennis van de waarheid te komen een onhoudbare dogmatische stelling was omdat kennis en weten relatief zijn. Deze opvatting past in de postmoderne denktrant, dat er geen absolute werkelijkheid of waarheid bestaan, omdat elke waarheid onderworpen is aan de waarneming en de uitdrukking van die waarneming, die naar zijn aard relatief en niet absoluut is. [12-08-2011 MdV]

<a href="https://erna-one.dev.serv10.wpbouwlocatie.nl/author/maarten-admin/" target="_self">Maarten de Vries</a>

Maarten de Vries

Position

ik ben Maarten de Vries, editor van keepondreaming. Vanuit de behoefte om op zoek te gaan naar zingeving ben ik met de website keepondreaming begonnen. Dat had veel te maken met het feit dat ik mijn 50e levensjaar bereikte en mij ging afvragen: “hoe nu verder?”. Een moment van stilstaan en omzien (en vooruitzien) in verwondering wanneer je een mijlpaal in je leven bereikt.

Alles over Geest

Niet-weten is weten

Niet-weten is weten

Ik heb de plank in vele vormen en maten talloze malen misgeslagen. Zodoende weet ik een hoop over een hoop, maar bovenal dat ik nagenoeg niets met zekerheid kan zeggen. En sinds ik dat weet, dat ik niet weet, heb ik het vrijwel altijd bij het juiste...

Dromen delen

Dromen delen

Dromen delen Aangezien er afgelopen maand nog geen dromen zijn ingestuurd, maak ik van de gelegenheid gebruik om juist dit, het delen van dromen, te bespreken.  Om een droom te delen moeten we allereerst een droom hebben. En hoewel iedereen elke nacht meerdere...

Wanneer hebben we het over Wu Wei?

Wanneer hebben we het over Wu Wei?

In een vorige blog heb ik uitgelegd wat Wu Wei betekent en waar de idee vandaan komt. Kort gezegd is Wu Wei het handelen in overeenstemming met de natuurlijke stroom van het universum. Hierdoor ben je effectief zonder gefrustreerd te raken. Ook heb ik duidelijk...

Bewust ademhalen

Bewust ademhalen

Ademhalen is volgens de yogi één van de belangrijkste manieren om energie uit te wisselen met je omgeving. De beheersing van de ademhaling noemen zij pranayama. Via de inademing neem je energie op uit de omgeving en via de uitademing laat je de energie los die je niet...

Muziektherapie:

De radio staat aan en plots komt er een bekend nummer op, eentje waarbij je gedachtes direct naar een actieve herinnering springen. Die ene vakantie in de Italiaanse zomerzon, dat bijzondere barretje van de eerste date of het afscheid van een dierbare vriendin. Je...

Wandelen is behandelen

Wandelen is behandelen

Wandelen doe je in de buitenlucht, of beter gezegd, buitenshuis. Een rondje wandelen doen we allemaal wel eens, helemaal in deze pandemie waarin we veel van onze tijd spenderen in of rond het huis. Dat je er dan af en toe even uit wil, is dan ook geen verrassing. Een...

De Dromenvanger

De Dromenvanger

De rubriek De Dromenvanger behandelt de theoretische kant van de droominterpretatie vanuit de praktijk. Aan de hand van ingestuurde dromen belicht droomduider Timo Waagmeester iedere maand het proces, de wetenschap en het mysterie van droominterpretatie. Als je een...

100% Zelfvoorzienend

100% Zelfvoorzienend

Ik woon met mijn vrouw en kind off the grid in een pittoresk boerderijtje op een berg in Catalonië. Onze homestead ligt aan een beek in een sprookjesachtig food forest midden in de natuur. We hebben een uitgestrekte Permcultuur tuin met vele soorten...

Mijmeringen over de lockdown

Mijmeringen over de lockdown

Een nieuw jaar, dezelfde lockdown. Elke ochtend opstaan om een dag te beginnen die je gister al hebt beleefd, en de dag ervoor en ook de dag dáárvoor en eigenlijk de afgelopen twee maanden. De dagen gaan langzaam en de weken trekken voorbij in een grote sleur. Ik ben...

Wat houdt mediteren nou precies in?

Wat houdt mediteren nou precies in?

Sommige mensen denken dat mediteren betekent dat je elke gedachte en emotie moet blokkeren en in uiterste stilte moet zitten. Anderen denken weer dat het de bedoeling is om in een hogere staat van bewustzijn te raken. Maar wanneer jij gespannen ‘ik moet mediteren, ik...