Ademhalen is volgens de yogi één van de belangrijkste manieren om energie uit te wisselen met je omgeving. De beheersing van de ademhaling noemen zij pranayama. Via de inademing neem je energie op uit de omgeving en via de uitademing laat je de energie los die je niet langer nodig hebt. De ademhaling zegt dus iets over hoe je je voelt, maar volgens de yogi werkt het ook de andere kant op. Door zicht te krijgen op je ademhaling en je ademhalingstechnieken eigen te maken, kan je invloed uitoefenen op je energie en daarmee hoe je je voelt.
Het belang van een goede ademhaling
Er zijn drie manieren om adem te halen: vanuit je buik, middenrif en borst. Via je buik ademhalen is in veel gevallen het beste. Zo krijg je op een ontspannen manier veel lucht binnen. Je wordt er helderder, energieker en productiever van. Middenrif -en borstademhaling is gebruikelijk bij lichamelijke inspanning, maar is ook een natuurlijke reactie op stress. Sommige mensen zijn er zo aan gewend om op die manier adem te halen, dat hun lichaam in een permanente staat van stress verkeert. Oppervlakkige ademhaling vanuit de borst kan zorgen voor hyperventilatie.
Iemand die veel problemen heeft of erg rusteloos is, heeft vaak een snelle en oppervlakkige ademhaling. Een gestrest persoon kan zichzelf rustig maken door hierop te focussen. In veel yoga richtingen is een ontspannen ademhaling een belangrijke voorwaarde voor een meditatieoefening. Veel yogi’s geloven dat een langere ademhaling ook een langer leven betekent. Het leven van een persoon wordt niet afgemeten aan het aantal dagen dat hij leeft maar aan het aantal van zijn ademhalingen. Zij denken dat een persoon een maximaal aantal ademhalingen heeft meegekregen. Hoe sneller je ademt, hoe korter je zal leven, is de gedachte. Grote en trage dieren zoals olifanten en reuzenschildpadden ademen inderdaad erg langzaam en worden heel oud.
Niet alleen de manier hoe wij lucht opnemen en verwerken heeft invloed op ons, maar de kwaliteit van de lucht ook. Het beïnvloedt onze lichamelijke toestand, ons denken en handelen meer dan we ons bewust van zijn. Ons lichaam heeft de zuurstof uit de lucht nodig voor de stofwisseling van onze lichaamscellen. Dit proces is een soort verbranding waarbij energie vrijkomt en is optimaal met een diepe buikademhaling.
Vrij en ontspannen
Bewust ademhalen is een ontspanningsoefening op zich, ritme en diepte worden beter. De ademhaling heeft invloed op belangrijke lichamelijke en psychische functies. De spanning van spieren en ons zenuwstelsel zijn daarvan afhankelijk. Ook wordt ons gevoelsleven erdoor beïnvloed. Tussen de drie genoemde gebieden bestaat een nauwe samenhang. Een ontspanning van die drie gebieden door middel van focus op ademhaling, kan tot in het diepste wezen van de mens doordringen.
Om bewuster te gaan ademhalen, zullen we onze aandacht hierop moeten gaan richten. Alleen dan komen we erachter waar we de adem blokkeren, welke spieren aangespannen zijn en waar deze vrij kan stromen. Door af en toe afstand te nemen van de dingen die we moeten doen of nog zo graag willen, kan je hiermee gaan oefenen. Even afwachten, even in jezelf keren en voelen wat daar gebeurt, alles even los laten. Dit zijn zowel voorwaarden als het resultaat van een meer bewuste ademhaling.