In mijn vorige blog heb ik geschreven dat naast de fysieke voordelen het met zich meebrengt, vasten ook een goede spirituele oefening kan zijn. Maar wanneer is vasten spiritueel? Hoe pak je dit aan en waar begin je? Om spirituele voordelen te ervaren, is het belangrijk je hierop te focussen en te reflecteren tijdens het vasten. De eerste stap om te beginnen met vasten is het zetten van intenties en weten wat je eventueel uit de vast zou willen halen. Je kan je vast bijvoorbeeld gebruiken om meer dankbaar te zijn voor wat je hebt, je wilskracht te versterken of inzicht te krijgen over een vraag of probleem waar je over piekert.

Het is volkomen normaal om tijdens het vasten je op een gegeven moment chagrijnig of ongeduldig te voelen. Probeer dan even terug te komen op de redenen waarom je in eerste instantie bent begonnen met vasten. Of gebruik dit onaangename gevoel van honger en futloosheid voor een meditatieoefening, focus op het onprettige gevoel en luister naar de gedachtes en emoties die naar boven komen. Vasten kan namelijk de meditatie bevorderen en intenser maken. Omdat je je lichaam onthoudt van voedsel, wordt de energie die je lichaam nodig heeft om te functioneren gehaald uit het opgeslagen vet. In plaats van dat je lichaam de hele dag energie gebruikt om maaltijden en snacks te verteren, wordt deze energie nu gespaard en kan het voor andere doelen gebruikt worden.

Door uit de buurt te blijven van voedsel maak je het voor jezelf een stuk makkelijker. Tijdens de lunchtijd een rustig plekje op te zoeken en de tijd gebruiken om jezelf terug te trekken en in jezelf te keren. Maar het is bijna onontkoombaar om de hele vast niet in verleiding te komen. Tijdens etenstijd is het vanzelfsprekend dat je omringd wordt door voedsel van familieleden of collega’s die wel eten. Gebruik het moment om je wilskracht te versterken. Wees bewust van de gedachtes en emoties die naar boven komen. En probeer de lichamelijke cravings te herkennen die je lichaam gebruikt als excuus om toch te eten.

Tijdens het vasten komen we ons verlangen naar voedsel tegen. Door het onder ogen komen van deze drang, realiseer je je dat je niet altijd gelijk hoeft te reageren op een impuls. Door dit besef, dat we niet geleid hoeven te worden door onze verlangens en behoeftes, krijgen we een beter inzicht tussen korte termijn verlangen en de lange termijn doelen.

De tijden waarop je gewend bent een maaltijd te eten, zullen hormonen een hongergevoel creëren omdat je lichaam een maaltijd verwacht. Wanneer je je verdiept in deze hongergevoelens zal je zien dat je niet altijd trek hebt en dat je lichaam op gewoontes reageert. Je verbintenis met de klok kan hier wat losser door worden. Omdat je dagen niet worden ingedeeld door ‘lunchtijd’ of ‘avondeten’ heb je misschien ook minder de neiging om je eigen oude dagelijkse routine te volgen, wat erg vernieuwend en verfrissend kan zijn.

Wanneer het erg moeilijk is en de trek overweldigend wordt, helpt het misschien om mantra’s voor jezelf te herhalen. Het leidt af en het kan je helpen herinneren waarom je aan de vast begonnen bent. Een paar mantra voorbeelden zijn:

– Men leeft niet van alleen brood.

– Ik ben geen slaaf van mijn eigen lichaam.

Vasten kan overweldigend zijn en soms bijna onmogelijk lijken. Onthoud dan dat miljoenen mensen dit regelmatig doen, dus jij kan het ook.

In de wereld waarin wij leven is er oneindig veel voedsel en keuze daarin. Het is algemeen bekend dat we snel wennen aan het genot dat nieuwe dingen met zich mee brengt en dat dit uiteindelijk na een poosje verzwakt.  De enige manier om hetzelfde plezier te ervaren als de eerste keer, is steeds meer en meer. We komen in een onbevredigde cyclus van verlangen. Vasten onderbreekt deze cyclus. Het herstelt de relatie met eten. Ons altijd onverzadigd en zoekend verlangen naar meer krijgt een kans om zich te herstellen. Het voedsel dat we eten krijgt een beetje van het ‘nieuwe terug’ en het smaakt beter dan ooit. Vasten bevordert ook compassie, het is goed om zo nu en dan te reflecteren op de dingen die je wel hebt, zoals de gewoonte van drie maaltijden per dag.

Ondanks dat vasten veel spirituele voordelen met zich meebrengt is het niet geschikt voor iedereen. Voor mensen met een ongezonde relatie met eten of die obsessief controle willen houden, is vasten niet aan te raden. Om te voorkomen dat mensen niet doorslaan en geen fouten maken tijdens het vasten is het altijd verstandig dit onder begeleiding te doen. Als je toch besluit het op eigen houtje te vasten is het belangrijk goed je research van te voren te doen naar dingen zoals met welk voedsel je een vast kan verbreken. Ook is vasten voor iedereen een persoonlijke ervaring, voor sommige kan het inderdaad een spirituele oefening zijn en een reinigend effect hebben en voor andere ervaren dit niet en voelen zich voornamelijk fysiek slap en zwak.

Rosa Holdinga, 20 mei