In het boekje “Descartes in 90 minuten” van Paul Strathern wordt het leven en denken van Rene Descartes toegelicht. Het is een erg prettig en inderdaad snel leesbaar boekje.
De grote verdienste van Descartes (1596-1650) is dat hij als een van de eerste Westerse filosofen het Middeleeuwse mystieke denken verliet en de wereld puur determineerde met zijn logisch denkvermogen. Daarbij kwam hij tot soms verbluffende waarnemingen en ontdekkingen.
Het belangrijkste vertrekpunt van Descartes is zijn befaamde stelling: “Cogito ergo sum” (“Ik denk dus ik ben”). Dit is de ultieme verwoording van de suprematie van het bewustzijn. Je bestaat bij de gratie van je bewustzijn.
Een ander centraal uitgangspunt van Descartes was dat hij er van uit ging, dat de wereld uit twee substanties bestaat: uit materie en uit geest. De geest is volgens hem ondeelbaar en neemt geen ruimte in. Materie is deelbaar en neemt wel ruimte in, en is onderworpen aan natuurkundige wetten, aldus Descartes. De kernvraag is echter: hoe worden geest en materie verbonden in een lichaam, en hoe bestuurt de geest het lichaam dan?
Deze thematiek is een kernvraag die terugkeert in de discussie tussen de materialisten en de spiritualisten. Uit het boekje over de existentiële fenomenologie hoop ik hier meer over te leren. [MdV 5 november 2008]
