Zhuang Zi is een van de belangrijkste denkers uit het taoisme. Deze Chinese filosofie beschouwt de werkelijkheid als een mysterie, dat het menselijk denkvermogen te boven gaat. Omdat we de werkelijkheid niet kunnen kennen, mogen wij in onze opvattingen daarover niet stellig zijn. De mens, die zijn vooroordelen en vastgeroeste meningen loslaat, leeft volgens de taoisten in harmonie met ‘De Weg’. Het belangrijkste werk waarin zijn leer is vervat heet ook Zhuangzi en is een van de grondslagen van het Chinese boeddhistische denken. Een handzaam boekje over de Zhuangzi is geschreven door R. Ransdorp: Zwervend met Zhuangzi.
Een van de parabels waarin de taoistische opvatting wordt uitgedrukt, is de parabel van de kromme boom. Een vriend van Zhuang Zi klaagde dat hij een grote kromme boom had, die nergens voor te gebruiken was. Geen timmerman wilde hem hebben. Waarop Zhuang Zi zei: “waarom ga je er niet lekker naast zitten niets doen en er zorgeloos onder slapen?”. Als je anders naar de dingen om je heen kijkt, dan zie je ineens andere aspecten ervan, en is wat eerst nutteloos leek opeens mooi en zelfs nuttig. Door zo naar de werkelijkheid te kijken, wordt de mens vrij en zorgeloos.
Zhuangzi was naast filosoof ook dichter, en zijn filosofische gedachten zijn vaak in gedichten vervat. Hij zocht daarbij de grenzen van taal en denken op, waardoor zijn leerstellingen obscuur en moeilijk te begrijpen zijn.
Deze filosofie doet denken aan de moderne relativisten, die betogen, dat de werkelijkheid voor de mens niet goed kenbaar is. En dat voor zover die al kenbaar is, de uitdrukking ervan al beperkt wordt door de taal. Want de woorden, waarmee wij de werkelijkheid uitdrukken, zijn slechts een weerspiegeling ervan. De woorden zijn als een hologram van de werkelijkheid, dat door de tekst wordt opgeroepen. Maar welk hologram boven de tekst zweeft, hangt af van het beeld van de werkelijkheid, dat de woorden bij de lezer oproepen. [28-8-2011 MdV met dank aan bijdrage in de FilosofieKalender van Simone Bassie en Michel Dijkstra]
