Een paar maanden geleden waren we met zijn allen nog lekker bezig met onze dagelijkse beslommeringen. Met onze dromen, ons geruzie, met onze zoektocht naar liefde, de zorg voor onze kinderen en met onze tegenslagen. En toen was daar ineens “corona”. Een virus, dat met grote snelheid om zich heen grijpt en overheden ertoe brengt verregaande maatregelen te nemen om de verspreiding ervan te bestrijden, of op zijn minst af te remmen.

De reacties waren uiteenlopend. De één wuifde de ernst ervan weg of kwam met allerlei vreemde oplossingen aanzetten zoals het infecteren van mensen met het griepvirus als bestrijding van corona. Bij anderen sloeg de paniek toe. Winkels werden bijna geplunderd in een losgebroken hamsterwoede. Soms waren er taferelen die deden denken aan de plundering van winkels die je wel ziet bij het wegvallen van overheidsgezag. De schappen in supermarkten waren – voor onze verwende Westerse ogen – bevreemdend leeg. Wat altijd vanzelfsprekend was, was dat ineens niet meer.

Onze overheid – de WHO, het RIVM en de regering – hield het hoofd koel en handelde vanuit wetenschappelijke inzichten. Geen reden tot paniek, er is voldoende. Neem jezelf in acht en houd rekening met anderen, vooral de zwakkeren in onze samenleving.
Let op hygiëne en voorkom (te snelle) verspreiding van het virus.

Procentueel klein aantal ernstig zieken maar ongekend voor IC zorg

Op de keper beschouwd is corona aan de ene kant heel ernstig: als je ermee besmet wordt, kun je heel ziek worden. Dat hoeft niet altijd zo te zijn, maar vooral voor mensen met een zwakkere gezondheid en ouderen vormt het een serieus risico. De mortaliteit is zeker in die risicogroep relatief hoog. Dat je je daartegen wilt weren is alleszins begrijpelijk en redelijk. Mijn dochter studeerde een paar maanden in Londen en woonde bij iemand die op dat moment chemokuren onderging. Toen mijn dochter een weekje ging skiën in Frankrijk, vroeg haar landlady haar niet meer terug te komen. Terecht en begrijpelijk.

Aan de andere kant is corona eigenlijk niet een enorm risico. Als je – zelfs in de ernstigste haarden – kijkt naar het aantal besmettingen op de totale bevolking en het aantal doden als gevolg van het virus, dan is het risico heel klein. Kijk bvb. naar Noord-Italië: ca. 16 miljoen mensen en ca. 10.000 mensen besmet. Dat is een heel klein percentage. Het aantal doden is daar weer een fractie van. Die rekensom gaat overal op.

Rechtvaardigt dit de zeer ingrijpende maatregelen die overal worden genomen? En de zeer verstrekkende economische gevolgen daarvan? Wat zou er gebeuren als je die niet nam? De meeste mensen herstellen wel, en dan heb je het maar gehad, zou je kunnen zeggen als je er enigszins cynisch naar kijkt.

Een eerste reden om dit niet te doen is dat de zorg niet berekend is op een grote toevloed van ernstig zieke patiënten. Hoewel procentueel klein is het aantal mensen dat ernstig ziek wordt en op een IC terecht komt in verhouding tot de capaciteit in de zorg een vloedgolf, die de beschikbare zorg ver overstijgt. Dat wordt een chaos, en mensen gaan dan bij bosjes dood omdat je ze niet allemaal adequate zorg kunt verlenen.

Het betreft iedereen en we moeten het samen doen

De tweede reden is medemenselijkheid. Dat vind ik dan ook de schoonheid en het bemoedigende van deze “pandemie”. Natuurlijk komt er ook enig eigenbelang bij kijken, mensen zijn voor zichzelf bang voor het virus en maken zich zorgen over de kwetsbare dierbaren in hun omgeving.
Maar regeringen, gezondheidsorganisaties en de bevolking zien de ernst van de mogelijke gevolgen in. Er worden verregaande maatregelen getroffen en iedereen accepteert de zeer verstrekkende consequenties. Onze M-P houdt een toespraak, die verwarmend is omdat die “inclusief” is: het betreft alle 17 miljoen inwoners van ons land en we moeten het samen doen. En liefde en mededogen voor elkaar hebben. Alle verschillen en geschillen vallen ineens weg in het licht van dit gemeenschappelijk doel, dit gedeelde belang.

Er zijn een paar afgedwaalde geesten die uit paniek of domheid redeloze suggesties doen. En er zijn opportunisten die proberen er een slaatje uit te slaan. Maar wereldwijd is het overgrote deel van de bevolking in staat zich beperkingen op te leggen en mededogen op te brengen voor een veel kleinere groep mensen die risico lopen. Dat vind ik hartverwarmend. Ineens daalde daarmee het inzicht bij mij in: corona is een oefening in medemenselijkheid. En de resultaten zijn zeer bemoedigend. De meeste mensen deugen.

Maarten de Vries, maart 2020